Τα παιδιά τρίτης κουλτούρας έχουν συνοδεύσει τους γονείς τους για εργασία ή σπουδές στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια των σημαντικών αναπτυξιακών τους χρόνων, πριν από τα 18 τους χρόνια. Συχνά περιγράφονται ως άτομα που οικοδομούν σχέσεις με όλους τους πολιτισμούς στους οποίους έχουν ζήσει, χωρίς όμως να έχουν πλήρη κυριότητα σε κανέναν, οπότε έχουν “τον πολιτισμό μεταξύ των πολιτισμών”. Το αίσθημα “να είσαι ξεχωριστός και μπερδεμένος” επηρεάζει τόσο πολύ τα παιδιά, γι’ αυτό και η προσοχή σε αυτό το πρόβλημα είναι τόσο σημαντική.
Τα παιδιά ζουν διεθνώς για πολλούς λόγους, για παράδειγμα, ως μετανάστες, πρόσφυγες ή λόγω του ότι οι γονείς τους είναι ομογενείς- αν και υπάρχουν πολλές ομοιότητες μεταξύ αυτών των εμπειριών, υπάρχουν και διαφορές. Οι συναισθηματικές και σχεσιακές πτυχές του να είσαι ένα τέτοιο παιδί χρειάζεται να διερευνηθούν.
Η παιδική ηλικία παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας και της αίσθησης του ανήκειν σε πολιτισμικές, εθνικές και φυλετικές ομάδες Αυτές οι εμπειρίες είναι καθοριστικές για να βοηθήσουν τα άτομα να πλοηγηθούν και να κατανοήσουν τον κόσμο, καθώς και να αποκτήσουν βασικούς κοινωνικούς κανόνες και συμπεριφορές που είναι απαραίτητες για την προσαρμογή στο πολιτισμικό τους πλαίσιο.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του εγκλιματισμού, είτε αυτό συμβαίνει στα σχολεία, είτε στις παιδικές χαρές, είτε στα κέντρα χόμπι, όταν παιδιά με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, μπορεί να προκύψουν συγκρούσεις. Η διαβίωση σε πολλαπλούς πολιτισμούς δημιουργεί μια μοναδική συναισθηματική εμπειρία για τα παιδιά τρίτης κουλτούρας. Μπορεί να παλεύουν με την αίσθηση ότι δεν ανήκουν πλήρως σε καμία κουλτούρα. Αυτή η οριακότητα χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Μπορεί να βιώνουν θλίψη ως φυσιολογική αντίδραση στην παγκοσμίως κινητική παιδική τους ηλικία. Μπορεί να αντιμετωπίσουν πολιτισμική αστέρια, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Ωστόσο, η επιβεβαίωση, το ανήκειν και η δέσμευση σε οποιαδήποτε διαπολιτισμική ταυτότητα μπορεί να αμβλύνει τις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας και να συμβάλει σε υψηλότερη αυτοεκτίμηση. Τα αποτελέσματα θα είναι αμοιβαία επωφελή για όλους τους εμπλεκόμενους.
Η διαδικασία εγκλιματισμού ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό μεταξύ ατόμων και ομάδων, καθώς χρησιμοποιούν διαφορετικές στρατηγικές, όπως η ενσωμάτωση, η αφομοίωση, ο διαχωρισμός και η περιθωριοποίηση. Οι στρατηγικές αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του επιπέδου του άγχους που βιώνεται και του βαθμού της ψυχολογικής και κοινωνικοπολιτισμικής προσαρμογής που επιτυγχάνεται.
Εκτός από τις πολιτισμικές διαφοροποιήσεις μεταξύ ομάδων και ατόμων, υπάρχουν διαφοροποιήσεις και στο εσωτερικό των οικογενειών: μεταξύ των μελών της οικογένειας, ο πολιτισμός συχνά προχωρά με διαφορετικούς ρυθμούς και με διαφορετικούς στόχους, οδηγώντας ενίοτε σε αύξηση των συγκρούσεων και του στρες και σε πιο δύσκολες προσαρμογές. Επίσης, η επιθυμία ενός ατόμου να διατηρήσει θετικούς δεσμούς και με τους δύο πολιτισμούς, γνωστή ως “ενοποιητική” ή διπολιτισμική στρατηγική εγκλιματισμού, μπορεί να παρεμποδίζεται από ψυχοκοινωνικές πιέσεις, όπως πολιτικές αφομοίωσης, πολυπολιτισμικές πολιτικές, η φυλετική και πολιτισμική σύνθεση της κοινότητάς του και προσωπικές εμπειρίες διακρίσεων. Επιπλέον, ατομικοί παράγοντες όπως τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ικανότητά τους να αγκαλιάσουν πλήρως και τους δύο πολιτισμούς.
Σε γενικές γραμμές, τα άτομα που ακολουθούν μια στρατηγική ενσωμάτωσης, η οποία περιλαμβάνει την ενεργό εμπλοκή και τον εναγκαλισμό με πτυχές τόσο του δικού τους πολιτισμού όσο και του νέου πολιτισμού, τείνουν να βιώνουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους και να επιτυγχάνουν καλύτερη προσαρμογή σε σύγκριση με εκείνους που επιλέγουν άλλες στρατηγικές Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί η αξία της υποστήριξης των παιδιών στη διγλωσσία τους και της ενθάρρυνσης της μελέτης γλωσσών από πολλαπλούς πολιτισμούς ως μέρος της διαδικασίας εγκλιματισμού.
Για τους γονείς, η ενεργός υποστήριξη των δίγλωσσων παιδιών τους στην εκμάθηση και διατήρηση γλωσσών τόσο από τον πολιτισμό της πατρίδας τους όσο και από τον νέο πολιτισμό μπορεί να αποτελέσει μια ευεργετική στρατηγική που θα τα βοηθήσει να περιηγηθούν στην εμπειρία του τρίτου πολιτισμού. Με την προώθηση της επάρκειας σε πολλαπλές γλώσσες, τα παιδιά αποκτούν ένα πολύτιμο εργαλείο για την επικοινωνία και την κατανόηση σε διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια. Αυτή η γλωσσική ευελιξία μπορεί να ενισχύσει την ικανότητά τους να προσαρμόζονται και να βρίσκουν τη θέση τους στον τρίτο πολιτισμό, διευκολύνοντας την ομαλότερη ένταξη και την αίσθηση του ανήκειν.
Επιπλέον, η διγλωσσία δίνει στα παιδιά μια ευρύτερη προοπτική και μια βαθύτερη εκτίμηση για τους διαφορετικούς πολιτισμούς Τους επιτρέπει να γεφυρώνουν τα χάσματα μεταξύ των πολιτισμών και προάγει την ενσυναίσθηση και την πολιτισμική ευαισθησία. Η γλωσσική κυριαρχία και ο αριθμός των γλωσσών που γνωρίζουν τα παιδιά τρίτης κουλτούρας επηρεάζουν σημαντικά το προφίλ της προσωπικότητάς τους. Τα πολύγλωσσα άτομα, τα οποία γνωρίζουν καλά την πρώτη τους γλώσσα και μία ή δύο άλλες γλώσσες, τείνουν να σημειώνουν υψηλότερη βαθμολογία στην ανοιχτή σκέψη και την πολιτισμική ενσυναίσθηση. Τα λειτουργικά πολύγλωσσα άτομα, που γνωρίζουν πολλές γλώσσες, παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Αυτό υποδηλώνει ότι η γλωσσική επάρκεια και οι πολυπολιτισμικές εμπειρίες μπορούν να διαμορφώσουν την προσωπικότητα ενός ατόμου. Η εκμάθηση της γλώσσας του άλλου υποστηρίζεται από το να μοιράζεται ο ένας τις διατροφικές προτιμήσεις του άλλου και να υιοθετεί μορφές ένδυσης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης που είναι χαρακτηριστικές για κάθε ομάδα. Τα παγκοσμίως κινητικά άτομα είναι συχνά σε θέση να κατανοούν και να εκτιμούν περισσότερες από μία απόψεις, και τέτοια παιδιά είναι πιο άνετα με την ασάφεια από ό,τι οι περισσότεροι άλλοι άνθρωποι.
Το να μεγαλώνεις ως παιδί τρίτης κουλτούρας παρουσιάζει μια σειρά από προκλήσεις και οφέλη Εξοπλίζοντας τα παιδιά με γλωσσικές δεξιότητες και πολιτισμική κατανόηση, οι γονείς μπορούν να συμβάλουν στη διευκόλυνση της επιτυχημένης προσαρμογής τους και να προωθήσουν τη συνολική ευημερία τους σε ποικίλα πολιτισμικά περιβάλλοντα.
